هارمونی در رنگ ها

انسان ها همواره در طول تاریخ، بطور ذاتی علاقمند به خلق زیبایی و لذت بردن از آن بوده اند. غارنوشته ها و اجساد مومیایی شده با زیورآلات و لباس های رنگارنگ همگی گواه بر این سخن می باشند. خط سیر سلیقه انسان ها در طول اعصار مختلف فراز و نشیب های بسیاری داشته، چه بسا اقلامی که در دورانی مورد پسند بشر بوده در دوره ای دیگر مورد تمسخر و حتی تنفر جامعه نیز قرار گرفته. در هر صورت چیزی که عیان است علاقمندی انسان به خلق زیبایی ها در اطراف خود می باشد. زیبایی هایی که منشا آنها عموما شرایط جغرافیایی، باورهای باستانی و عوامل گوناگون می باشند.

انسان ساکن در حوالی دریای مدیترانه به تبع آب و هوای مطبوع آن جغرافیا و زیبایی های ذاتی منطقه با چشم و گوشی پر از زیبایی اقدام به خلق آثاری منحصر به فرد نموده است.

همچنین انسان های ساکن در سایر نقاط این کره خاکی نیز با اینکه به اندازه ساکنان مدیترانه خوش شانس نبودند، ولی آنها نیز به نوبه خوده آثار هنری درخور توجهی خلق نموده اند.

البته اینکه بخواهیم آثار هنری ملل مختلف را در این مقاله مقایسه کنیم، کاری خارج از حوصله این بحث می باشد. نکته مشترکی که در این میان می توان روی آن بحث نمود، استفاده از یک سری قوانین نانوشته در مورد همنشینی رنگ ها می باشد. این قوانین با اینکه بعدها توسط اندیشمندانی چون سیر آیزاک نیوتون بسط و توسعه داده شد و بصورت قوانین مدونی طراحی گردید، ولی خیلی پیشتر از آن توسط انسان ها مورد توجه و استفاده قرار می گرفته است. موضوع بحث ما در این مقاله، همین قوانین همنشینی رنگ ها می باشند که به نام قوانین هارمونی رنگ ها شناخته شده است.

fushia-aqua-combo

هارمونی یا همان هماهنگی در تعبیر کلاسیک <<چیدمان مطبوع اجزاء یک کل>> می باشد. این هماهنگی می تواند در موسیقی، نقاشی، لباس و تمامی مظاهر زندگی نمود داشته باشد. از دید بصری، هارمونی، ایجاد هماهنگی بین رنگ های موجود در جهت لذت بخشیدن دیداری می باشد. ترکیبِ رنگ های مشابه و مکمل در بینهایت طیف رنگی، هنری است که انسان ها بطور ذاتی طی سالیان زیاد با الهام از طبیعت بدست آورده اند و از آن استفاده می کنند. هیچ کس نمی تواند  منکر زیبایی یک دسته گل کوکب صورتی که در یک ظرف شیشه ای با رنگ آبی روشن قرار گرفته بشود. تونالیته های مختلف رنگ صورتی از تیره تا روشن با تون های مختلف رنگ آبی مایل به فیروزه ای یکی از زیباترین ترکیب های رنگی هستند که از قضا به عنوان رنگ های سال ۲۰۱۶ نیز انتخاب شده اند. این دو رنگ در دایره رنگی دقیقا مقابل هم قرار گرفته و به عبارتی رنگ های مکمل همدیگر هستند، البته مکمل هایی با تون های روشن.

عمدتا زیباترین ترکیبات رنگی را می توان در اطراف خود و با دقت در مناظر طبیعی یافت. با دقیق شدن در محیط اطراف می توان ترکیبات رنگی زیبایی از جمله، تونالیته های مختلف رنگ آبی و سبز که دو رنگ متشابه می باشند را یافت. طیف های زیبا و پر انرژی که صبح ها هنگام طلوع آفتاب در آسمان نقش می بندند ترکیب متقابل دو رنگ مکمل در شدیدترین تونالیته ممکن می باشند که نوید بخش یک آغاز و شروع یک حرکت نو می باشد.

دایره رنگ

برای درک بهتر هماهنگی رنگ ها نیاز به نموداری داریم تا تقابل و تشابه رنگ ها را نشان دهد. در قرن هفدهم میلادی نیوتون، اولین نمودار رنگ دایره ای شکل را ابداع نمود که تا امروز اساس کار تمامی کسانی است که سر و کارشان با رنگ می باشد.

دایره-رنگاین دایره در ابتدا از سه رنگ اصلی آبی، قرمز و زرد تشکیل شده است که با ترکیب دو به دوی آنها رنگ های بنفش، نارنجی و سبز نیز تولید می شوند. با ادامه این روند و ترکیب دو به دوی این رنگ ها و کوچکتر کردن تقسیمات به ترکیبات بی شماری از رنگ های مختلف دست می یابیم. جانمایی این رنگ ها بر روی دایره رنگ نشانگر ترکیبات معناداری هستند. رنگ هایی که در مقابل هم قرار گرفته اند رنگ های مکمل نامیده شده (Complementary) و رنگ هایی که در کنار هم هستند، رنگ های متشابه (Analogus) نامیده می شوند.

رنگ های مکمل با هم کنتراست بالایی دارند و احساس هیجانی و بسیار پر انرژی برای بیننده القا می کنند. هارمونی این رنگ ها برای هیجان زده کردن بیننده بسیار کاربردی است. بر خلاف رنگ های مکمل، رنگ های متشابه کنتراست خیلی پایین تری نسبت به هم دارند و بیشتر مناسب فضاهایی با آرامش بیشتر می باشند. رنگ های مشابه به وفور در طبیعت به چشم می خورند و استفاده از این رنگ ها صحنه های بسیار زیبا و دلربایی را به جای خواهد گذاشت.

اینکه ما چه رنگ هایی را در کنار هم استفاده کنیم کاملا به کاربری فضایی دارد که در مورد‌ آن تصمیم می گیریم. بطور کلی هارمونی بصری چیزی است که به چشم بیننده خوش آید و این حالت یک موازنه بینابین است. آشفتگی و نبود هارمونی بصری، سریعا محیط را متشنج و آشفته نموده و حس گریز از صحنه را برای بیننده القا می کند (که البته خود در جای مناسب کاربرد های فراوان دارد) و برعکس وجود هماهنگی و هارمونی بصری بیش از اندازه نیز باعث سردی و یکنواختی محیط گردیده و حتی توجه بیننده را نیز به خود درگیر نمی کند. البته همه اینها رفلکس های طبیعی ذهن انسان می باشند که با توجه به سلایق پیشینه ذهنی هر فرد در مواجهه با ترکیبات بصری متفاوت از خود نشان می دهند. ذهن انسان به تبع قوانین کلی دنبال موازنه های اصولی است و هرج مرج های بالا و یکنواختی های زیاد از حد را رد نموده و دنبال هارمونی های طبیعی می گردد، که البته این هارمونی های طبیعی از دیدگاه انسان های مختلف با ذهنیات متفاوت، می تواند که زیاد هم به هم نزدیک نباشد.

حال می توان گفت اینکه ما در محیط خود چه رنگ هایی را کنار همدیگر استفاده کنیم تا حد بسیار زیادی منعطف به فرد بوده و بعد از آن متاثر از کاربری محیط می باشد. مثال هایی که در این مقاله جای گرفته اند عموما بر پایه دیدگاه عمومی افراد بوده و تعمیم به کل نمی باشند، چه بسا شرایط محیطی زندگی افراد مختلف باعث ایجاد دیدگاه های متفاوتی در این زمینه شود.

در ادامه تصاویری از استفاده مناسب رنگ ها در منازل مسکونی به نمایش در آمده که می تواند در انتخاب ترکیبات رنگی زیبا و مناسب مورد استفاده قرار گیرد.

contemporary-living-room

cottage-dining

example-of-eclectic-decorating-done-right

New-Traditional-living-room

transitional-decoration

یک دیدگاه در “هارمونی در رنگ ها

دیدگاه‌ها بسته هستند.